Vaas met bloemen in een stenen nis
Dankzij de steun van de BankGiro Loterij, de Vereniging Rembrandt en een particulier heeft het Mauritshuis een topstuk kunnen verwerven van de zeventiende-eeuwse schilder Roelant Savery.
Het schilderij, Vaas met bloemen in een stenen nis (1615), vindt u in zaal 8 van het Mauritshuis.
Wie was Roelant Savery? En waarom is dit schilderij zo’n zeldzaam meesterwerk?
Een buitengewoon talent
Roelant Savery werd in 1576 geboren in Kortrijk als zoon van een protestants gezin. Na de verovering van Kortrijk door de Spaanse troepen vluchtte de familie Savery naar Haarlem.
Karel van Mander, die de familie waarschijnlijk goed heeft gekend, vermeldt dat Roelant in de leer ging bij zijn broer Jacob Savery, die zich als kunstschilder in Amsterdam had gevestigd. Na zijn opleiding bleef hij werkzaam in het atelier van zijn broer.
Hofschilder in Praag
Na het overlijden van zijn broer Jacob nam de carrière van Roelant een bijzondere wending. Zijn enorme belangstelling voor de natuur viel in de smaak van de Habsburgse keizer Rudolf II. In 1604 vertrok Savery naar het Praagse hof. In de menagerieën en tuinen van Rudolf II kon de jonge kunstschilder exotische dieren en planten in het echt bestuderen. Vooral de dodo was een buitengewone verschijning, die op veel schilderijen van Savery terugkeert.
Terug in Holland
Na de dood van keizer Rudolf II trad Savery in dienst van zijn opvolger, keizer Matthias. Lang bleef Savery echter niet aan het hof. In 1614 keerde hij terug naar Amsterdam voor familiezaken. In officiële documenten werd Savery een jaar later nog nog als hofdienaar genoemd, maar waarschijnlijk keerde hij nooit meer terug naar Praag.
In 1618 verbleef Savery korte tijd in Haarlem. Later dat jaar vestigde hij zich in Utrecht, waar hij de rest van zijn succesvolle loopbaan doorbracht. Zijn liefde voor de natuur is altijd gebleven. Bij zijn huis aan de Utrechtse Boterstraat liet Savery een tuin aanleggen met de mooiste bloemen en planten. Het woonhuis, dat Het Keijerswapen werd genoemd (hier links), is nog steeds een bekende trekpleister in de Utrechtse binnenstad.
Geliefd in hofkringen
Het werk van Savery was in zijn tijd al geliefd in verschillende hofkringen. Naast de Habsburgse keizer bestelden ook de Engelse koning Karel I en de prins van Liechtenstein zijn werk. Stadhouder Frederik Hendrik en zijn echtgenote Amalia van Solms hadden twee werken van Savery in hun bezit. Orpheus betovert de dieren met zijn muziek is altijd in het bezit van de Oranjes gebleven. Via Prins Willem V is het schilderij in de collectie van het Mauritshuis gekomen.